SEMPATİK SİSTEM NEDİR?

Vücudumuzun bütün olarak yapısında belirli dürtüleri iç organlara, kan damarlarına ve bezlere doğru veya bunlardan daha öteye ileten, taşıyan sinir merkezi “otonom sinir sistemi” diye adlandırılır.
Otonom sinir sistemini veya örgüsünü oluşturan bütün, anatomi ve işlev açısından ikiye ayrılır: (l) Sempatik, (2) parasempatik sinirler.
Burada sadece “sempatik sinir” sistemini inceleyeceğiz. Sempatik sinirler, on iki göğüs ve ilk üç lomber (bel)segmanlardan dağılır. Lifleri de, omurga yakınında bulunan ganglionlarda bağlantı yapar. Her iki sistemin işbirliği, organizmanın bilinç düzeyinde bulunmayan faaliyetini düzenler.
Daha yukarda değinmiş olduğumuz gibi, sempatik sinirler omurilik, göğsün ilk kesimi ve üst bel kesimlerinin arasından çıkar. Sempatik lifler de omuriliğin her iki yanında, bir bağlantı odakları (ganglionları) zincirini meydana getirir. Sinirler, bu bağlantı merkezlerinden derideki ter bezleri, kıl dibi kasları, kalp, akciğerler, bağırsaklar düzeniyle vücudun diğer iç organlarına ve kan damarlarına yayılır, dağılır.
Sempatik sistem, tıpkı parasempatik sistem gibi beynin kontrolü altındadır. Ancak bunların merkezsel bağlantıları, ayrıntılı olarak açıklanabilmiş değildir. Vücudu harekete hazırlayan sempatik sistem, kas ve bağlantılarını sertleştirir , kanlanma -kan yayılımı- düzenini arttırır.
Oysa parasempatik sistem bunun tam aksini yapar.
Daha yukarıda, “otonom sinir sistemi” diye genel bir deyim kullanmıştık. Buradaki “otonom” deyimini “özerk-bağımsız” kelimesiyle karşılayabiliriz. Sinir sisteminin bütününde biri isteğimizle, diğeri de isteğimizin, kontrolümüzün dışında çalışan iki bölüm vardır. Kalbimizi, bağırsaklarımızı, guddelerimizi çalıştıran, gözbebeklerini açıp kapayan damarları daraltıp genişleten sinirlerin tümü “sempatik sistem” kapsamına girer.
Hücrelerimize kadar ince sinir ağcıkları niteliğinde ulaşan sinir sistemi, hayati çalışmaları, besin dengesini düzenler. Hücrenin yaşamasında, büyümesinde, metabolizmasında bu sistemin ödevi ve işlevi çok önemlidir.