RADYOAKTİVİTE NEDİR?
Günümüzde “radyoaktivite” nedir bilmeyen kimse olabilir ama, bu deyimi işitmemiş kimsenin varlığını düşünemiyoruz.
Atom bombası denemelerinin radyoaktivite yayılmasına sebep olduğunu artık herkes öğrenmiştir. İnsanlığın yüz yüze olduğu en büyük sorunlardan biri, belki de birincisi ise tehlikeli “radyoaktivite” yayılmasıdır.
Bu durumda, “radyoaktivite”nin ne olduğunu, niçin tehlikeli olduğunu öğrenmek zorunluğu kaçınılmaz bir şeydir.
İşe atomla başlayalım. Her cins atom, bir bakıma “güneş sistemi”ni andıran bir yapıya sahiptir. Bu düzende, güneş yerine “nükleus” (çekirdek) vardır. Güneşin çevresinde hareket halindeki gezegenlerin yerini de elektronlar almıştır. Nükleus, pozitif yüklü bir veya daha fazla zerrecik yapısındadır.
Atomun çekirdeğinden bir veya daha fazla zerrecik göndermesine sebep olan bir şey meydana geldiğinde, radyoaktivite hali ortaya çıkar. Aynı zamanda, atom da ışınlar (gamma ışınları) formunda enerji gönderecektir.
Bazı elemanlar kendiliğinden radyoaktiftir. Yani atomlar devamlı olarak zerrecik alışverişinde bulunurlar. Bu iş olduğunda, bir “dağılma-parçalanma” olgusundan söz edilir. Zerreciklerin gönderilmesi, verilmesiyle, eleman bir değişiklik durumuna girer. Bünyesi, tabiatı “radyoaktif” olan radyum, bu yolla zerrecikler gönderir ve sonunda kurşun haline gelinceye (dönüşünceye) kadar değişir.
Bilim adamları, suni olarak radyoaktivite elde etmenin yolunu öğrenmiş bulunuyorlar. Belirli elemanların atomlarının bombardımanıyla atomlar ayrıştırılmakta ve radyoaktivite sağlanmaktadır. Bombardıman uygulanan atomların enerji vermesi, durum ve yapılarının gereğidir.
Radyoaktivitenin insanlar için tehlikeli olması sorununa gelince, parçalanan atomlardan gelen ve uçuşan zerrecikleri tahayyül edelim. Bu zerrecikler başka atomlara çarpınca, onların da parçalanmasına, kimyasal karakterlerini değiştirmelerine sebep olurlar. Eğer söz konusu zerrecikler canlı bir yapının hücreleriyse, onlar da değişecektir. Deri hücreleri yanacak, kandaki alyuvarlar (kırmızı hücreler) tahrip olacak, bütün hücreler ölümcül zarar görecektir.
Belirli konularda yararlı radyoaktivitenin öldürücü etkisi işte bu yüzdendir.