MORMONLAR KİMDİR?
19. yüzyılın ilk yarısında Kuzey Amerika’da kurulmuş olan çok değişik, geniş ölçüde tepkiler yaratmış bir Hristiyan mezhebine “mormon”,bu mezhebden kimselere de “Mormonlar” adı verilir. Mezhebin asıl adı “Sonraki Gün Azizleri” Kilisesi’dir.
“Sonraki Gün Azizleri” Kilisesi, resmî kayıtlara göre 1830 yılının 6 Nisan günü New York’ta, La Fayette’de Joseph Smith (1805-1844) adında biri tarafından kurulmuştur. Kendi iddiasına göre 14 yaşındayken vahiy gelip “Mormon Kitabı” için esinlenen Joseph Smith bu kiliseyi ilk kurduğunda sadece 6 üyesi vardı. Bunlar aynı zamanda kurucu üyelerdi.
Kuruluşu izleyen dönemde büyük güçlüklerle karşılaşan, gördükleri tepki nedeniyle yerlerini yurtlarını bırakmak zorunda kalan Joseph Smith ve onun peşinden gidenler Smith’in “Vaadedilmiş Topraklar” saplantısına uyarak Batı yoluna düştüler. Bunlardan bazıları Ohio, bazıları da Missouri’ye gittiler. İçlerinden büyük bir kısmı Nauvoo’da, ilk yerleşik Mormon toplumunu kurdukları Illinois’da yerleştiler. 1844 yılında, Joseph Smith ve erkek kardeşi Hyrum, korunmak amacıyla cezaevine alınmış olmalarına rağmen kızgın, gözü dönmüş bir topluluk tarafından öldürüldüler.
Mezhebe karşı sert bir tepki gösterilmesinin nedeni, Mormonların maddeci dünya görüşü ve çokevlilik düzenin, savunup uygulamalarıydı. Bu mezhebe göre, erkekler de kadınlar da birden fazla kişiyle evlilik yapabilirlerdi.
Joseph Smith’in yerine Brigham Young geçti. 1846 yılında, Mormon Kilisesinin yeni başkanı Brigham Young ve onbeş bin Mormon, Kayalık Dağlar bölgesine doğru yürüyüşe geçtiler. 1847 yılının Temmuz ayı içinde, ilk ve öncü Mormon topluluğu Salt Lake (Tuzlu Göl) Vadisi’ne ulaştı. Bugün Utah adıyla bilinen çevrede toprağı işlemeye başladı. Utah, o zamandan beri Mormon Kilisesinin karargâhı, merkezi olmuştur.
Kilisenin temel inancı,insanların ancak kendi günahlarından dolayı cezalandırılabilecekleri, Adem’in günahlarından sorumlu olmadıklarıdır. Zamanla belirli ölçüde yaygınlaşan Mormon Mezhebi üyelerinin sayısı, günümüzde yaklaşık olarak 500.000’i bulur. Gene yaklaşık olarak 2000 Mormon genci, devamlı şekilde “misyoner”eylemini sürdürürler.
Amerika’da bu mezhebe karşı en şiddetli tepki, çok evlilik uygulamasından doğmuş ve 1882 yılında bu kuralın uygulaması özel bir yasayla yasaklanmıştır.