DÜNYANIN EN BÜYÜK ÇÖLÜ NEREDEDİR?
Yeryüzündeki çöller büyük sıcaklık değişimleri ve kuvvetli rüzgârların etkileriyle oluşmuştur. Gündüzleri gölgede 50° hatta 52°C ı aşan ısı, geceyle büyük değişme gösterir. Sıfırın altında -10°C’ a, belki daha aşağılara düşer. Böylesine büyük bir ısı farkı etkisiyle en sağlam yapıda kayaların çatlayıp parçalanmaları doğaldır. Güçlü rüzgârlar, parçalanmanın sonucu oluşan parçaları daha doğrusu zerreleri esinti yönlerinde sürükler. Kum tanelerinden oluşan büyük çöller meydana gelir.
Dünyadaki karaların yaklaşık olarak beşte biri çöldür. Genel anlamda çöl bulunmayan tek kıta Avrupa’dır. Buna karşılık, Afrika, Asya, Avustralya büyük çöllerle kaplıdır. Güney Amerika çölleri, öteki kıta çöllerine göre daha değişik karakteristiklere sahiptir.
Dünyanın en büyük çölü, Afrika kıtasının kuzeyinde yaklaşık olarak 9.000.000 km2 yüzölçümü kaplayan “Büyük Sahra” dır. Bu çöl, Afrika’nın aşağı yukarı üçte birini kaplar. Kuzeyde Atlas dağlarından güneyde Çad yöresine, batıda Atlas Okyanusu kıyısından doğuda Nil yakınlarına kadar uzanır. Yüzölçümünün böylesine geniş olmasına rağmen, Büyük Sahra’nın bütünüyle kapladığı alanda yaşayanların sayısı 2.000.000’u geçmez. Bunun nedeni geceyle gündüz arasında ısı değişimindeki büyük fark, su kaynaklarının sınırlı oluşu, yaşam koşullarının zorluğudur. Büyük Sahra’da gece ile gündüz arasında ısı farkı 300C’a yaklaşır. Sahrada yaşayanların çoğunluğunu göçebe Bedeviler, soyu giderek tükenen Tuaregler oluşturur. Rüzgârın etkisiyle beliren ve “kumul” adı verilen kum tepeciklerinin en çok görüldüğü yer de Büyük Sahra’dır. Bu kumulların yüksekliği 5-6 metre ile 200 metre arasında değişir.
Büyük Sahra’da sayısı pek az olan yerleşme çevreleri, sınırlı su kaynakları, hurma ağaçları bulunan ve “vaha” adı verilen yerlerde görülür.