AYNAROZ NEDİR?

Selanik’in güneydoğusundaki Halkidikya yarımadası, gene güneydoğu’ya doğru üç parmak görünüşünde üç çıkıntı yapar. Bunlardan en doğudaki Aynaroz adını taşır. Burada bulunan dağa da aynı ad verilmiştir.
Parmak görünüşündeki dar ve ince kara parçasının uzunluğu 50, genişliği ortalama 10 kilometre, yüzölçümü de yaklaşık olarak 314 kilometre karedir. Bölgenin tüm nüfusu sadece erkeklerden oluşmuştur.
968 yılında, Athanasios burada inzivayı arayan, çile çekmeyi amaç edinmiş papazlar için Lavra Manastırını kurmuştu. Daha sonra, XI.yüzyılda Aynaroz genişleyip gelişti . Bizans, Osmanlı ve Yunan yönetimlerine karşı bağımsızlığını büyük ölçüde korumayı başarabildi. Bölgenin yönetim düzeni, bir tür özerk (otonom) Rum Ortodoks topluluğu niteliğiyle tanımlanabilir.
Burada Yunan papazlarından başka Rus, Bulgar ve Romen papazlar da vardır. Bölgenin merkezi olan Karyes yöresinde yaklaşık olarak 20 tane büyük manastır bulunmaktadır. Eski çağ korsanlarına karşı korunaklı olarak yapılmış bu manastırlardan başka daha küçük yapıda birçok çile yeri mevcuttur. Bölgede yaşayan papazlar tarımla geçinir, ufak ölçüde elişleri yaparlar. Küçük atölyelerden çıkma kişisel elişi sanat ürünleri, pazar ve panayır yerlerinde satılır. Aynaroz’a kadın girmesi yasaktır. Her yıl binlerce erkek ziyaretçi gelir ve konuk evlerinde kalır.
1374 yılında I.Murad döneminde Türkler tarafından alınan Aynaroz, özelliği dolayısıyla Bostancıbaşılara bağlandı. Aynaroz Subayı unvanıyla buraya atanan bir Bostancı hasekisi, yarımadayı devlet adına yönetmekle görevliydi. 19. yüzyılda Selanik eyaletinin bir sancağı olan Aynaroz, 1864 vilayet (il) örgütünde il merkezine bağlı bir ilçe haline getirildi.
1912 Balkan Savaşı sonucu Osmanlı egemenliğinden çıkıncaya kadar bu düzenle yönetildi.