TALES KİMDİR?

İyon kültürünün ilk büyük filozof ve bilim adamlarından, yaklaşık olarak 640 -546 yılları arasında yaşamış olan Miletli Tales, devrindeki ve daha önceki bütün büyük düşünürler gibi dünyanın yapısı nedir?”, “dünya ve evrenin geri kalan kısımları arasındaki ilişki nedir?” sorularını cevaplandırmak için çalışıyordu.
Tales, dünyanın yapışım oluşturan her şeyin sudan meydana geldiği inancındaydı. Bu ana madde renksiz, şekilsiz, devamlı hareket halindeydi. Gökyüzünden yağmur halinde düşen su nehirlere, göllere, denizlere katkıda bulunuyor bitkilerin ve hayvanların vücuduna, oradan toprağa geçiyor, sonra tekrar gökyüzüne dönüyor ve gene yağmur olarak yağıyordu. Bu devir hiç şaşmaz bir düzenle, kararlılıkla, aralıksız sürüp gidiyordu.
Tales ve İyon kültürünün ileri gelen meslektaşları, nice doğal olay ve olgunun hiç aksamayan, önceden belirlenebilecek bir düzenle devam ettiğinin farkındaydılar. Başka türlü söylemek gerekirse, bu olay ve olgular ilahların istek ve kaprislerine değil, belirli yasalara bağlıydı. Tales ve çağdaşlarının kabullendikleri bu doğa yasaları fikri, bütün evren için günümüzde de geçerlidir.
İyon uygarlığının komşusu Lidyalılar ve Medler , bir savaş esnasında güneş görülmez olduğu zaman “mucize” bağrışır, bunu kendilerine göre değişik anlamlarla yorumlarlardı. Tales, İsa’dan önce 585 yılı ilkbaharının belirli bir gününde güneşin kararacağını aylarca önceden söylemişti. Tales, güneşin tutulmasında “mucize” niteliği taşıyan bir şeyin olmadığını biliyordu tabii. Bunun, güneş ile dünya arasından ayın geçtiği zamanlar olduğunun farkındaydı. İş gezileri yaptığı Mısır ve Mezopotamya’da, güneş tutulmasına ilişkin bazı bilgiler edinmişti. Sırası gelmişken, büyük bilim adamının tuz ve yağ ticareti yapan başarılı ticaret adamı olduğunu da belirtelim.
Mezopotamya’da tapınaklardaki gözlemcilerle konuşan Tales, güneş tutulması hakkında hayli bilgi sahibiydi. Tapınaklardaki gözlem kayıtlarından, güneş tutulmalarının yollarını incelemişti. Bu temel bilgi,Tales’i bir sonraki güneş tutulmasının zamanını önceden söyleyebilmesi için yeterliydi.
Tales, Mısır’daki seyahati esnasında toprak ölçümünde uygulanan pratik yöntemleri de incelemiş bulunuyordu. Mısırlı vergi görevlilerinin uyguladığı bu yöntemler, Tales’in aracılığıyla, Grekler’ in “geometri” adını verdikleri bilimde temel olmuştur. Üçgenlerin, dikdörtgenlerin, kürelerin, tarlaların ölçümü ve piramit (ehram) bloklarının hesaplanmasından başka amaçlarla da ele alındığına ilişkin gözlemler, Tales’in kesin bir sonuca varmasını sağlamıştı. Tales’e göre bütün üçgenler açılar, dikdörtgenler ve küreler için belirli ilkeler uygulanabilirdi. Bu noktadan hareket eden Tales yüzey geometrinin temeli olan gerçekleri buldu.
Nitekim, bir üçgenin iki kenarı eşitse bu kenarların karşıt açılarının da eşit olduğu gerçeğini buradan çıkarmıştı . Ünlü Tales teoremiyle modern geometride de yeri olan Tales, bütün bunlardan anlaşılacağı gibi eski devirlerin en büyük bilim adamlarından biriydi.