KUYRUKLUYILDIZ NEDİR?

Bir zamanlar bir kuyruklu yıldızın görünüşü insanların korkuyla titremelerine, dehşete kapılmalarına sebep olurdu. İnsanlar, kuyruklu yıldızların öldürücü salgın hastalıklar, sa­vaşlar, insanlığın bütünü için büyük ölçüde tehlikeler konusunda uğursuz bir belirti, kötü bir kehanet niteliği taşıdığına inanırlardı,

Bugün, bir kuyruklu yıldızın ne olduğuna ilişkin bilimsel temellere dayanan bir bilgimiz var. Gene de onlarla ilgili tüm soruları cevaplandırabilmiş değiliz. Bir kuyruklu yıldız ilk göründüğü zaman küçük, çok küçük bir ışık noktası halindedir. Oysa bu ışık noktasının çapı binlerce mil olabilir.

Işıklı nokta, kuyruklu yıldızın “başı” veya “nükleuz”udur. Bilim adamlarına göre, bu ışıklı nokta, gazlarla bileşki halin­de katı, kitlesel maddeciklerin kümelenmesinden oluşmuştur. Ancak, bu maddenin nereden, hangi kaynaktan geldiği halen bir esrardır.

Kuyruklu yıldız güneşe yaklaştığı zaman, genellikle arkasında bir kuyruk belirir. Kuyruk, çok ince gazları ve çok küçük zerrecikleri kapsayan bir yapıdadır. Bu çok küçük madde zerrecikleri, kuyruklu yıldız güneşin etkisi altına girdiği zaman başından kopuşmuş, yayılmıştır. “Nükleuz”un çevresinde üçüncü bir kesim vardır. Söz konusu kesim “koma^” diye adlandırılır. Koma’nın parlak bulutumsu bir görünümü olup, çapı bazen 150.000 mili bulur, hatta aşar.

Kuyruklu yıldızların kuyrukları biçim ve boyut bakımından çok değişiktir. Bazıları kısa ve enli, bazıları ise uzun ve incedir. Genellikle, uzunlukları en azından 5.000.000 mildir. Buna karşılık, bazı kuyruklu yıldızların hiç kuyruğu yoktur. Bazen de kuyruk 100.000.000 mil uzunluğundadır.

Kuyruk büyüdükçe, kuyruklu yıldız hız kazanır. Güneşe yaklaşırken baş kısmı önde olarak hareket halindedir. Sonra garip bir şey olur. Güneşten uzaklaşan kuyruklu yıldızın kuy­ruk kısmı öndedir. Başı da onu izler. Bunun nedeni, güneşten yayılan ışığın basıncıdır. Bu basınç, çok küçük zerrecikleri, kuyruklu yıldızın “baş” kısmından iter, uzaklaştırır ve kuyruk yapısında toplaşmalarına sebep olur.

Bunun sonucu olarak, kuyruklu yıldız güneşten uzaklaşırken kuyruk kesimi öndedir. Güneşten uzaklaşmasıyla, kuyruk­lu yıldız derece derece hızını kaybeder. Sürati azalır, sonra görülmez olur. Kuyruklu yıldızlar bazen yıllarca görülebilir de. Fakat içlerinden çoğunun görülmesiyle gözden kaybolması kısa zamana sığar.

Kuyruklu yıldızlar güneşin çevresinde birbirini izleyen turlar yaparlar. Ancak, bir tek hareketin yapılması için uzun bir süreye ihtiyaç vardır. Nitekim Halley kuyruklu yıldızı bu seferini 75 yılda tamamlamıştır.

Halen astronomların listesinde 1000 kuyruklu yıldız kayıt­lıdır. Öte yandan, güneş sistemimizde gözle seçilip görülme­yen yüz binlerce kuyruklu yıldız bulunabileceği de ileri sürülmektedir.