HORMON NEDİR?
Vücudun bazı organları tarafından çıkarılan ve kan tarafından diğer bölgelere taşınıp, etkilerini gösteren hayati önemdeki kimyevi maddelere hormon adı verilir.
Hormonla vücuttaki çeşitli bezlerden salgı yolu ile çıkarak kana karışır. Çoğalma, büyüme, metabolizma gibi çok önemli vücut faaliyetlerini düzenlerler. Bir hormonun kanda gerekenden az veya fazla oluşu, çok ciddi hastalıklara sebep olabilir. Ayrıca, hormonların pek çoğunun, birbiri ile de çok yakından ilgisi vardır. Birbirini etkileyen hormonların gerektiğinde vücutta bir denge sağladığı da bilinmektedir.
Tıbbın ilerlemesi ile, gerektiğinde vücuda dışarıdan hormon verilmesi olanağı sağlanmış, böylece de hormon eksikliğinden meydana gelen pek çok hastalığın tedavisi mümkün olmuştur.
Vücudumuzdaki hormonların halk tarafından en çok tanınanı hiç şüphe yoktur ki,”Ensülin”dir. Pankreastaki “Langarhans adalar ’diye isimlendirilen küçük bezler tarafından salgılanan Ensülin, vücudun karbonhidrat metabolizmasını düzenler. Bu hormonun kanda gerekenden az bulunması şeker hastalığını meydana getirir. Bilindiği gibi, şeker hastalarına gerektiğinde dışarıdan Ensülin verilmek suretiyle hastalığın öldürücü bir hal alması önlenir.
En önemli hormonlardan biri de, böbrek üstü bezlerinin salgıladığı “Adrenalin”dir. Bu hormon, vücudun fazla güce ihtiyacı olunca artar. Adrenalin, kanın akışını yavaşlatıp, kalbi kuvvetlendirme özelliğine sahip bir hormondur. Bugün, bu hormon da, vücuda dışarıdan verilebilmektedir. Kalp krizlerinde, astımda ve ani kanamalarda vücuda Adrenalin hormonu zerkedilerek hastalar tedavi edilebilmektedir.
Vücuttaki hormon salgılayan bezlerin en önemlisi, yaklaşık olarak on çeşit hormon salgılayan Hipofiz (Pitüit)bezidir. Beyinde bulunan bu bezin vücudun ihtiyacına göre salgıladığı hormonlar arasında, büyümeyi kontrol eden, cinsiyet bezlerinin çalışmasını düzenleyen, vücuttaki ensülin oranını sabit tutan, böbrek üstü bezlerinin salgılarını ayarlayan hep bu hipofiz bezinin salgıladığı çeşitli hormonlardır.
Vücuttaki hormon dengesizliği yukarda da belirttiğimiz gibi bir çok önemli hastalıkların temelini teşkil etmektedir. Modern tıpta hormonlar ve hormon tedavisi önemli bir yer işgal etmektedir.