ESKİMO KULÜBELERİ NİÇİN ERİMEZ?

  Genel Kültür

ESKİMO KULÜBELERİ NİÇİN ERİMEZ?

Çeşitli amaçlarla taş ve tahtayı da kullanan Eskimolar, genellikle evlerini hala buzdan yaparlar. “İgloo” adı verilen ve özel bir yapısı olan bu kulübelerde kullanılan buz kalıpları değişik bir şekilde biçimlendirilmiştir.Söz konusu kulübeler süratla yapılır ve en zorlu hava koşullarına karşı koruyucudur.
Kulübelerin yapımı için önce 1.5-2 metre uzunluğunda bir hendek kazılır. Hendeğin derinliği 70 ile 80 santim arasındadır. Bu hendeğin içindeki yeni yağmış karın yüzey kısmı bloklar halinde kesilir. Kenara alınan bloklar, içeriye doğru girinti verilerek yanyana oturtulur. Düzgün kaideleri üzerine oturtulan bu bloklardan bir daire meydana getirilir. Ancak ilk sıranın oturtulmasında yan -daha doğrusu dış- yüzeyi özel olarak daraltılmış bir bloktan başlanır. Sonra gelen bloklar, giderek geniş yüzeylidir. Böylece ilk sıra başlangıç – bilim sırasında daralan bir spiral – helezon görünüşündedir. Üst üste oturtulan blokların araları yumuşak karla doldurulur. Başka türlü söylemek gerekirse, yumuşak kar burada harç yerine kullanılacaktır. Küçük bir kulübe bu düzenle bir kaç saat içinde yapılıp tamamlanabilir.
Erkeklerin işi sona erince, sıra kadınların çalışmasına gelir. Kadınlar balina yağı yakılan lambayı en fazlaa ısı verecek şekilde yakarve kulübenin kapısını bir buz blokuyla sıkıca kapatırlar. Isının etkisiyle kar erimeye başlar. Kulübenin damı kubbe biçiminde olduğundan, eriyen kar damlayıp akmaz. Blokların arasına süzülür. Onların tamamen ıslanmasını sağlar. Bloklar yeteri kadar ıslandıktan sonra, kadınlar lambaları kısar ve kapıları açarlar. Birkaç dakika için buz gibi soğuk bir hava içeriyi doldurur. Bu birkaç dakika, kar bloklarının buz kalıplarına dönüşmesini sağlamaya yeter.
Kulübe, şimdi bir kutup ayısının dama tırmanıp oturmasını bile çekecek sağlamlıktadır. Sağlamlığının yanında erimesi olanağı da yoktur.
Fakat kış sona erip ısı yükselince, buzdan blokların da erimeye başlayacağı doğaldır. Eriyen ilk kısım kubbe olur.

Bir Cevap Yazın