BRONŞİT NEDİR?
Kısa bir tanımlamayla, akciğerlere hava götüren solunum borularında yani bronşlarda yangı (iltihaplanma) halidir. Çok ince yapıdaki bu borular aslında yeteri kadar sağlamdır. Fakat solunan havadaki zedeleyici yabancı maddeler bu sağlam yapının bozulmasında etken olabilir. Atmosferdeki zararlı maddeler, sigara, kış aylarında solunum yollarına yerleşen ve bu kesimlerde yangılara zemin hazırlayan mikroplar, bronşitin en bellibaşlı nedenleridir.
Bronşit, akut (birden ve şiddetli) ve kronik (yerleşik, sürüp giden) türleriyle kendini gösterir. Akut bronşit,genel olarak basit bir nezlenin ardından ortaya çıkabilir. Ya da bir grip sonrası belirir. Halk arasında yaygın ölçüde kullanılan “nezlenin göğse inmesi” deyimiyle bu durum anlatılmaktadır. Başlangıçta yangılı kısım sınırlıyken, giderek bronşlara, hatta akciğer dokusuna yayılır. Yangı ne derece yayılmışsa, hastalık o oranda ağırlaşır. Soğuk, duman, rutubetli hava, bunun yayılmasında rol oynayan etkenlerdir.
Hastalığın belirtileri balgamsız öksürük, başağrısı, sıkıntı, enerji azlığı ve hafif bir ateştir. Birkaç gün sonra balgam çıkarılmasıyla, daha önceki öksürükler esnasında hissedilen ağrı kaybolur. Akut bronşitin teşhisi çok kolaydır.
Yatakta dinlenme, soğuktan korunma, sıcak ve göğsü yumuşatan sıvılar içmek (ıhlamur,hatmi,vs.), buhar solunumu tedavi için en etkin yöntemlerdir. Hastanın bulunduğu odada sigara içmekten kaçınılmalıdır. Burada hava akımı olmaması gerekir. Doktorun salık vermesiyle antibiyotik alınabilir.
Akciğerleri normal kimseler, bu tür bronşitten iki haftada tamamen kurtulurlar. Sigara içenlerde hastalık altı hafta sürebilir. Çocuklarda bronşit daha ciddidir. Küçük solunum yollarında yangı varsa, hastalık daha ağır geçer. Ağır olaylarda büyükler için tetrasiklin, ampisilin kullanılması uygundur. Kuru öksürüğü kesmek amacıyla kodeinli veya falkodinli bir ilaç yarar sağlar.
Kronik (sürüp giden) bronşit solunum darlığı ve balgam oluşturan öksürüklerle tanınır. Birkaç yıl devam eden bu durum zamanla daha ağırlaşır. Özellikle orta ve ileri yaşlarda görülür. Amfizem ve kalp hastalıklarına yol açma olasılığı vardır. Hastalığın nedeni, soğuk, rutubet, toz, duman, aşırı sigara gibi etkenlerdir. Öksürük özellikle geceleri artar ve solunum sesli, hırıltılıdır. Hastalığın tedavisi hayli güçtür. Sigara tamamen bırakılmalıdır. Tozlu, rutubetli ortamlarda devamlı olarak bulunanların buralardan uzaklaştırılması gerekir. Dumanlı, sisli havalarda dışarıya çıkmaktan kaçınılmalıdır. Kronik bronşitlilerde zaman zaman akut bronşit, bronkopnömoni, pnömoni gibi akciğer hastalıkları görülebilir. Bu gibi durumlarda, enfeksiyon geçip gidinceye kadar antibiyotikler uygulanır. Tetrasiklin ve ampisilin en yaygın ölçüde kullanılan antibiyotikler arasındadır. Balgamda kan belirmesi bu kanın çokluğu başka bir akciğer hastalığının işareti olabileceğinden, özellikle üzerinde durulması şarttır.